In 1887 vatten ze voor het eerst post op de Grote Markt van Brugge en sinds die tijd overschouwen ze met stoere blik de omgeving. Alles in hun houding verraadt hun trots : “Dat klusje hebben we toch maar es mooi geklaard, het gepeupel mag ons dankbaar zijn”. De dagelijkse bombardementen van overvliegend en landend duivengeweld zijn klein bier bij wat deze onverschrokken strijders destijds bij de Brugse Metten en de Guldensporenslag trotseerden : Jan Breydel en Pieter de Coninck, de helden die ons bevrijdden van de Franse bezetting anno 1302.

Zo werd en wordt de geschiedenis tot op de dag van vandaag nog vaak overgeleverd. En toch blijkt zeker de helft van het standbeeld gebaseerd op een leugen, over de andere helft heerst twijfel. Jan Breydel was namelijk een onverlaat, die berucht was voor zijn bandeloos buitensporig gedrag en hij had zelfs moord op zijn kerfstok. Hij liet zich geregeld vol lopen aan de toog van de café’s in de Garre, en maakte het zó bont dat de familie Breydel een eeuw later nog altijd het schaamrood op de wangen kreeg bij het horen van de net iets te sappige verhalen.

Dus besloten de invloedrijke Breydels zijn belabberd blazoen op te poetsen, beter laat dan nooit. Bij wijze van een marketingcampagne avant là lettre werd hij tot volksheld, grote bezieler en aanvoerder van de opstand tegen de Franse onderdrukking verheven. Zo transformeerden ze hem in een heldhaftige Vlaamse leeuw. In werkelijkheid stelde hij niks meer voor dan zijn Hollandse evenknie, Loekie van de Ster reclame, een zestal eeuwen later. Toch legde het hele verhaal de familie geen windeieren. Ze bleven jaren het politieke spel beheersen en leverden verschillende burgervaders aan.

Daarmee is het nog maar eens duidelijk. Het is van alle tijden : Dikdoenerij, het verdoezelen van viezigheden onder een laklaagje, het vuil dat onder een duur tapijt wordt geveegd. Leugenaars en manipulators die daar wel bij varen en beter van worden. De dwang van de macht die het einde inluidt van integriteit en authenticiteit.

Hierbij moeten we volgens mij vooral in éigen boezem kijken. Want : Wat hebben wij toch met die schone schijn? Waarom laten wij ons zo graag verblinden door wat iemand hééft of presteert, eerder dan belangrijk te vinden hoe hij is, voor welke waarden hij staat?

We hebben bewondering voor de mooie auto van de man die zijn vrouw slaat, we stellen ons geen vragen bij de manier waarop de succesvolle business man zijn werknemers behandelt. De Farmaman stapt probleemloos over de stervende heen om een aantal gulzige portefeuilles te voeden, en ook dat gaat aan ons voorbij.

Dààr wringt het schoentje, uiteraard. Als wij er niet naar opkeken, als we aan de show en de snoeverij van het succes zouden voorbij lopen, dan kregen dit soort scenario’s niet eens een podium.

We ergeren ons gelukkig wél aan de extreem uitvergrote versie, de pantomime van Trump. Zou dit soort waanzin een kans krijgen als wij onze neus ophaalden voor uiterlijk vertoon en het grote geld de rug toe keerden?

Wat als we ons zouden focussen op samen groeien, elkaar helpen, “iedereen rijk” of toch minstens “niemand arm”? Als we de “ikkigheid” (term Dirk De Wachter) nu es wat achterwege lieten? Kregen de Trumps van deze wereld dan nóg zoveel kans?

Helaas, er is altijd wel iemand die belang denkt te hebben bij het meeheulen met de zot die aan de macht is. Een ander denkt dan weer dat de schijnwerpers ook op hem afstralen… die besmet op zijn beurt zijn vriendenkring, die dan weer de ogen uitsteekt van de familie van … en zo voort, en zo verder… het verspreidt zich als sluipend gif. Een hele maatschappij – op een uitzondering na – in hetzelfde bedje ziek.

Onze gedachten, ideeën en plannen passeren niet meer aan ons hart. Het is via het hoofd recht naar de kassa, en wie niet oplet wordt voorbij gestoken. Wie niet kan betalen heeft pech en mag meewarig toekijken hoe degene die het unfair speelt, zijn kar vol laadt.

We zijn nog lang niet aan de “nief patatjes”, zoveel is duidelijk. Al is de ostentatieve Trump gekte nog niet eens zo slecht : Door de overdrijving gaan misschien meer en meer onze ogen open. Hij is even weinig subtiel als zijn vroege voorganger, alleen is zijn zichtbaarheid veel groter en dat maakt het nét iets moeilijker om zijn gedrag met een verhaaltje te verdoezelen. We kunnen er ons collectief in verontwaardigen.

En misschien speelt zijne potsierlijkheid op die manier alsnog een glansrol straks, in de positieve ontknoping van dit spannende vervolgverhaal. Dan zorgt de meest beschimpte Amerikaanse president ooit er onverwacht toch in om de geschiedenis in te gaan als degene die de wereld wakker schudde.

Of het Brugse voetbalstadium de naam van “Jan Breydel” moet blijven dragen, laat ik in het midden. Er zijn, me dunkt, ernstiger kwesties die meer prioriteit verdienen. Zoals wat jij en ik met ons eigen leven gaan doen. Op grote schaal het verschil maken, zit er niet direct in.

Wat we wél kunnen doen, is de verbinding tussen ons hoofd en ons hart herstellen. ’t Werd hoog tijd dat we weer eens beseffen wat ons hier te doen staat : Groeien als mensheid, eindelijk eens bewijzen dat we niet de verachtelijke soort zijn die zich alleen kan gedragen omdat anders God onmiddellijk straft.

We moeten niet op straat komen. Als elk zijn eigen biotoopje schoon maakt, iets minder roddelt, iets vaker ongedwongen en belangeloos deelt, dan komen we al op een andere planeet terecht.

Ik ben alvast vóór. Kleine moeite , groot geluk.

Mijn pleidooi : Terug naar de macht van het hart… van de graai- naar de geefcultuur, helemaal los gaan, de andere kant op en minstens even ongebreideld !

Geen categorie